Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, nhiều tấm gương không sợ hiểm nguy, sẵn sàng xả thân để giành độc lập, tự do cho đất nước, tiêu biểu như Anh hùng liệt sỹ Lê Thị Pha. Trong những ngày tháng Tư lịch sử, chúng ta cùng tìm hiểu về chị qua những hiện vật được trân trọng lưu giữ và trưng bày tại Bảo tàng Lâm Đồng. Chị chính là tấm gương sáng về chủ nghĩa anh hùng cách mạng, xứng đáng cho các thế hệ trẻ noi theo.
Chân dung Anh hùng liệt sĩ Lê Thị Pha
Chị Lê Thị Pha sinh năm 1942, trong gia đình nông dân nghèo ở Củ Chi – Gia Định. Chị xin nhập ngũ ngày 06/5/1962, đúng vào lứa tuổi đẹp nhất của người thiếu nữ. Nếu không sinh ra trong chiến tranh, có lẽ chị cũng có một cuộc sống bình thường, lớn lên như những người con gái cùng trang lứa, được yêu đương, được làm những gì mình thích… Chiến tranh đã làm cuộc đời chị đổi khác, không có chỗ cho những mơ mộng khi bao đau thương vẫn hàng ngày diễn ra trên quê hương. Chị quyết định chọn cho mình con đường riêng, có ích cho đời, cho quê hương, cho dân tộc Việt Nam.
Sau 3 năm nhập ngũ, ngày 29-11-1965, chị vinh dự đứng vào hàng ngũ của Đảng. Cuối năm 1962, chị công tác tại cơ quan quân sự. Đến ngày 04-12-1963, chị chuyển về công tác tại đơn vị quân y. Ngày 19-01-1968, chị chuyển về căn cứ Nam. Cuối năm 1968, đơn vị B83 thành lập, chị được điều về làm Chính trị viên đơn vị nữ pháo binh của tỉnh Lâm Đồng. Năm 1971, chị về công tác tại Y2 Đại Lào và giữ chức vụ Bí thư chi bộ.
Đọc những dòng nhật ký chị để lại (hiện đang được trân trọng lưu giữ tại Bảo tàng Lâm Đồng), nhìn nét chữ chân phương, mộc mạc trên nền giấy sẫm màu thời gian, chúng ta không khỏi bồi hồi, xúc động, dâng trào niềm thương yêu, cảm phục một người con gái hiền lành, nhân hậu, hết mực thương yêu đồng chí, đồng đội, nhưng lại vô cùng gan dạ, dũng cảm trước quân thù.
Chị đã cẩn thận ghi vào nhật ký những việc làm hàng ngày, những ưu khuyết điểm trong mỗi trận đánh, mỗi quyết định của mình để kịp thời sửa chữa hạn chế. Trên chiến trường ác liệt, ranh giới giữa sự sống và cái chết chỉ mong manh trong gang tấc, nhưng chị vẫn không hề nao núng. Tư tưởng chị luôn hướng về Đảng, về Bác Hồ kính yêu, quyết tâm chiến đấu đến hơi thở cuối cùng với niềm tin vào ngày chiến thắng.
Sổ tự tu của Anh hùng liệt sĩ Lê Thị Pha
Thật xúc động khi đọc những dòng nhật ký chị ghi lại sau một trận đánh: “… Ngày 13 tháng 8 năm 1969 trong trận đánh giao thông phối hợp đơn vị bạn. Lần đầu đánh hình thức mới, bản thân cũng có nhiều cố gắng khắc phục khó khăn, quyết tâm cao. Khuyết điểm: Trong chỉ huy chưa linh hoạt, sáng kiến để giải quyết tình huống như linh hoạt giải quyết trong hợp đồng chưa tốt, bỏ lỡ thời cơ diệt địch. Bản thân càng nghĩ càng tức không sao ngủ được, bứt rứt trong lương tâm quá. Đây cũng là bài học kinh nghiệm trong chiến đấu”.
Chị trăn trở khi muốn mọi việc tốt hơn: “Ngày 3 tháng 9 năm 1969… Lên đường làm nhiệm vụ ở K3. Trên đường hành quân có nhiều ưu điểm nhắc nhở chấp hành những điều quy định tốt, tinh thần vui vẻ phấn khởi trong đơn vị. Đến nơi an toàn. Khuyết: Trên đường hành quân ăn trưa nơi ở không tốt. Quần chúng muốn ăn cơm, bản thân thấy không lợi, nhưng cuối cùng thiếu cương quyết, để đơn vị ở lại ăn cơm”. “Ngày 11 tháng 9 năm 1969… Trận đánh hợp đồng với đơn vị bạn ở Di Linh, bàn nhiệm vụ kiềm chế địch và phá hủy phương tiện chiến tranh và tiêu diệt địch. Lãnh đạo đơn vị quyết tâm dù khó khăn ác liệt, hy sinh, quyết hoàn thành nhiệm vụ, động viên đơn vị đào công sự vững chắc, quyết bám trụ cuối cùng đã hoàn thành được nhiệm vụ. Khuyết: Kế hoạch cụ thể giúp đỡ mang pháo quân cho pháo thủ còn thiếu. Kiểm tra chưa tốt còn để mất cuốc xẻng khi rút lui”…
Qua những dòng nhật ký, phần nào cho chúng ta thấy được tính cách mạnh mẽ, cương trực của một chiến sỹ trên chiến trường ác liệt, đi liền với sự dịu dàng, có đôi lúc mềm yếu nữ tính càng làm chúng ta thêm cảm phục tinh thần, tính cách đáng quý, đáng trân trọng của người phụ nữ Việt Nam trong chiến tranh.
Cuộc sống chiến trường đạn bom ác liệt, thiếu thốn bộn bề đã rèn cho chị tính độc lập, chịu đựng gian khổ và tinh thần lạc quan. Sau mỗi trận đánh, trở về căn cứ và ghi lại những công việc hàng ngày, có lẽ đó cũng là khoảng thời gian thư giãn hiếm hoi của chị. Trong nhật ký, chị thường xuyên kiểm điểm bản thân không được sống theo chủ nghĩa cá nhân dù chỉ là giây phút. Trong cuốn sổ nhỏ luôn mang theo bên mình, chị ghi lại 7 biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân để nhắc nhở bản thân phấn đấu không ngừng và không được sa vào đó. Chị còn đề ra 6 biện pháp nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân. Chị ghi lại nội dung 5 xây (như xây dựng quyết tâm sâu sắc, xây dựng một lập trường giai cấp vô sản kiên định, vững vàng trong mọi tình huống, xây dựng ý chí tổ chức kỷ luật cao…); 5 chống (như chống tư tưởng hoài nghi giảm quyết tâm chiến đấu, chống mọi biểu hiện mệnh lệnh, quan liêu, xa rời quần chúng, chống tác phong lề mề…). Không chỉ tự bản thân xây dựng một lối sống lành mạnh, trong sạch và quyết tâm cao, chị còn động viên các đồng chí trong đơn vị cùng nhau rèn luyện đức tính cần cù, siêng năng và đoàn kết, để tạo nên một tập thể thống nhất.
Với nhiều chiến công trong những năm tháng chiến đấu tại chiến trường Lâm Đồng, chị Lê Thị Pha đã được Nhà nước ghi nhận và nhiều lần khen tặng những phần thưởng cao quý, như Huân chương Chiến công giải phóng hạng Ba; Danh hiệu Dũng sỹ quyết thắng cấp 2 – 3, Bằng khen Chiến sỹ thi đua của tỉnh và rất nhiều bằng khen cá nhân khác.
Khi giữ chức vụ Bí thư chi bộ ở Y2 Đại Lào, chị thường xuyên bí mật thâm nhập những nông trường chè để cùng đồng đội xây dựng cơ sở. Với khả năng dân vận tốt, chị đã thuyết phục nhiều người dân vùng Đại Lào giác ngộ và tham gia cách mạng. Là một nữ chiến sĩ luôn anh dũng, kiên cường trong chiến đấu, nhưng trong đời thường chị sống rất giản dị, thân thiện và hòa đồng với mọi người. Chị luôn quan tâm động viên, giúp đỡ đồng đội vượt qua mọi khó khăn, gian khổ trong quá trình công tác.
Năm 1972, trên đường đi công tác, chị và đồng đội đã bị vướng mìn của địch và hy sinh tại Đại Lào. Chị ngã xuống bên những gốc chè đang độ búp non mơn mởn. Những đồi chè xanh mượt, hiền hòa như chết lặng chứng kiến tội ác dã man của địch. Khi biết chị là chiến sĩ cách mạng trung kiên, từng gây bao nhiêu tổn thất cho chúng, chúng đã hèn hạ buộc xác chị vào một chiếc xe và kéo rê trên quốc lộ 20…
Năm 1978, chị Lê Thị Pha vinh dự được Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Chị đã hy sinh tuổi thanh xuân và cuộc đời vì sự nghiệp giải phóng dân tộc với tất cả lòng nhiệt huyết. Cuộc đời và những cống hiến, hy sinh của chị đã góp công không nhỏ trong chiến thắng chung của quân và dân Lâm Đồng. Tinh thần chiến đấu, đạo đức trong sáng của người nữ chiến sỹ cộng sản ấy luôn sáng mãi trong lòng những người đang sống. Tấm gương Lê Thị Pha nhắc nhở chúng ta phải sống sao cho xứng đáng với các thế hệ đi trước, ra sức góp phần xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp.
(Nguồn: https://www.baotanglamdong.com.vn – HOÀNG HIỀN)